WENTYLACJA GRAWITACYJNA I MECHANICZNA
Odpowiednia jakość i ilość powietrza to rzecz niezwykle ważna, można powiedzieć rzecz niezbędna. Powietrza się nie dostrzega, nie zauważa i nie docenia, jednak kiedy jest w niewystarczających ilościach bądź kiedy jego skład odbiega od poziomu akceptowanego przez Nasz organizm wtedy pojawia się problem. To od powietrza zależy samopoczucie osób, przebywających w danym pomieszczeniu. A ponieważ jakość powietrza zależy tylko i wyłącznie od wentylacji, odpowiednia wentylacja jest sprawą pierwszej wagi.
Czym grozi nieodpowiednia wentylacja?
Przebywanie w źle wentylowanych pomieszczeniach jest przyczyną wielu chorób. Jeżeli stężenie tlenu w powietrzu zostanie obniżone o zaledwie 1% będziemy odczuwać tzw. deficyt tlenowy. Pierwszymi objawami niedoboru tlenu będzie zmęczenie, ospałość, zniechęcenie, wzmożona wrażliwość na zmiany pogody, spadek sprawności i koncentracji. Natomiast jeżeli stężenie tlenu w powietrzu obniży się poniżej 16% (przeciętny objętościowy udział tlenu w powietrzu wynosi 20,93%) dojdzie do głodu tlenowego. Objawami są zaburzenia oddechowe, mdłości i wymioty, aż do utraty przytomności i śmierci.
Kolejnymi zagrożeniami spowodowanymi nieodpowiednią wentylacją jest rozwój pleśni i grzybów jako następstwo wzrostu wilgoci w pomieszczeniu. Systemy wentylacji mają spełniać podstawowe zadanie, jakim jest usuwanie powietrza zanieczyszczonego z pomieszczenia oraz doprowadzanie powietrza świeżego.
Nagminne występowanie wilgoci i pleśni na wewnętrznych powierzchniach ścian jest wynikiem słabej izolacji cieplnej lub jej braku, zlej wentylacji oraz niedostatecznego ogrzewania.
Rodzaje wentylacji
Wentylację możemy podzielić na naturalną, mechaniczną lub hybrydową.
- Wentylacja grawitacyjna (naturalna) wykorzystuje różnicę gęstości powietrza wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia.
- Wentylacja mechaniczna natomiast wykorzystuje wentylatory.
- Wentylacja hybrydowa stanowi połączenie wentylacji mechanicznej i naturalnej.
Wentylacja grawitacyjna a mechaniczna
Wentylacja grawitacyjna dominuje w budownictwie jednorodzinnym. Jest to tradycyjny sposób wentylowania pomieszczeń. Jej założeniem jest, że świeże powietrze zewnętrzne napływa do pomieszczeń, a następnie jest z nich – za pomocą podciśnienia – wyciągane kanałami wentylacyjnymi. Wentylacja grawitacyjna projektowana jest w taki sposób, żeby odpowiednia różnica ciśnień występowała już przy różnicy temperatur w wysokości dziesięciu stopni. Gdy te warunki są spełnione, z domu przez komin wentylacyjny usuwana jest odpowiednia ilość zużytego powietrza. Niestety, taka metoda sprawdza się zimą, ale nie latem, kiedy w domu jest chłodniej niż na zewnątrz.
Aby w domu występowała wentylacja grawitacyjna potrzebna są dwa elementy:
- komin, w którym następuje odpływ zanieczyszczonego pomieszczenia
- nawiewnik, doprowadzający świeże powietrze.
Każdy z tych elementów może być wzbogacony o urządzenia podnoszące funkcjonalność systemu.
Podstawową funkcją nawiewników jest dostarczanie świeżego powietrza do wnętrza pomieszczenia.
Niektórzy twierdzą, że wentylacja grawitacyjna to najlepszy sposób na marnowanie ciepła, jednak dzisiejsza technika jest tak zaawansowana, iż nawet grawitacją naturalną możemy sterować.
Jedną z opcji jest funkcja mikrouchylenia w oknach, inną – jeszcze lepszą – są nawiewniki, czyli otwory o regulowanym przekroju, za pomocą których można kontrolować ilość powietrza napływającego z zewnątrz. Kontrolowane wpuszczanie do domu zimnego powietrza wystarczy, aby wentylacja grawitacyjna działała odpowiednio także przy większej różnicy temperatur.
Wentylacja grawitacyjna podsumowując posiada wiele zalet, mianowicie jest przyjazna organizmowi ludzkiemu, tania w wykonaniu, cicha i nie wymaga energii elektrycznej. Jednak aby poprawnie funkcjonowała, wymaga, aby temperatura w budynku była wyższa niż na zewnątrz. Wentylacja grawitacyjna jest to rozwiązanie najprostsze i najpopularniejsze w polskich domach.
Wentylacja mechaniczna inaczej zwana także wentylacją wymuszoną polega na tym, że ruch powietrza wentylujący pomieszczenia powstaje na skutek działania jakiegoś urządzenia wentylacyjnego.
System wentylacji mechanicznej składa się z wentylatora lub rekuperatora oraz wymienników ciepła. Zarówno w przypadku wentylacji grawitacyjnej jak i mechanicznej alby wentylacja działała poprawnie konieczne są odpowiednio skonstruowane przewody wentylacyjne oraz komin.
Podstawowe korzyści z wentylacji mechanicznej to przede wszystkim możliwość absolutnego wpływu na to kiedy będziemy wentylować nasze pomieszczenia i w jakim stopniu. Dzięki wentylacji mechanicznej uniezależniamy się zatem od nieprzewidywalnych i stale zmiennych warunków pogodowych. Dodatkowo wentylacja mechaniczna umożliwia nam oszczędzanie energii cieplnej, ponieważ nie musimy w mieszkaniu wywoływać sztucznych przeciągów, a poza tym wentylacja mechaniczna oparta o rekuperatory wentylacyjne pozwala na odzysk ciepła z powietrza przed jego wymianą na świeże. Z tego względu takie układy wentylacji mechanicznej polecane są do domów pasywnych, których zadaniem jest zużywanie jak najmniejszej ilości energii do ogrzania pomieszczeń.
System wentylacji mechanicznej jest znacznie tańszy w eksploatacji niż tradycyjna wentylacja grawitacyjna, nawet pomimo tego, że rekuperator lub wentylator w systemie wentylacji mechanicznej pobierają w trakcie swojego działania prąd, jednak zużycie energii elektrycznej jest niewielkie. Ponadto wentylacja grawitacyjna, jak już wspomniano wyżej, pozwala także na odzysk ciepła, dlatego znacznie obniżają się nasze koszty ogrzewania pomieszczeń, więc początkowa większa inwestycja na wentylację mechaniczną zwraca się bardzo szybko.